En 2013, le corpus sonore Réfugiés d’Asie-Mineure sur l’île de Syros en 1922 a été déposé conjointement au sein des Archives historiques de l’île de Syros et de la phonothèque de la MMSH. Il a été traités à la phonothèque en langue grecque et française. Les notices en langue française sont accessibles sur la base de données Ganoub, celles en langue grecque le sont aux Archives historiques de l’île de Syros et sur les Carnets de la phonothèque, sous forme de billets.
Les notices du corpus ont été transférées en juillet 2024 sur la plateforme Calames.
Notice en langue française : Κaterina Kardamitsi, réfugiée de la deuxième génération, évoque les récits de sa mère Pagona Skirianoglou qui a vécu la catastrophe de Smyrne à l’âge de 14 ans = Η Κατερίνα Καρδαμίτση αφηγείται τη ζωή της μητέρας της Παγώνας Σκυριανόγλου από τη Μενεμένη της Μικράς Ασίας
Ηχογραφήθηκε στις 3 Αυγούστου του 2001 στη Σύρο από την ιστορικό Κατιλένα Σταθάκου1
Ecouter l’entretien / Ακούστε τη συνέντευξη
H Κατερίνα Καρδαμίτση του Γεωργίου και της Παγώνας γεννήθηκε στις 28 Απριλίου του 1930 και αφηγείται τη ζωή της μητέρα της Παγώνας Σκυριανόγλου που ήρθε πρόσφυγας από τη Μικρά Ασία το 1922. Σύμφωνα με τις αναμνήσεις της Κατερίνας από τις ιστορίες της μητέρας της, η Παγώνα γεννήθηκε το 1908 στη Μενεμένη της Σμύρνης. Ο πατέρας της λεγόταν Αντώνης Σκυριανόγλου, η μητέρα της Ειρήνη και είχε τρία αδέλφια, την Πολυξένη (η μεγαλύτερη), τον Σίμο και τον Παναγιώτη. Το 1922 ο Αντώνης και η Πολυξένη πέθαναν ενώ ήταν αιχμάλωτοι του τουρκικού στρατού. Η υπόλοιπη οικογένεια διέφυγε με πλοίο με προορισμό την Αθήνα, όπου βρήκαν προσώρινο κατάλυμα στην Παλιά Βουλή κάτω από δύσκολες συνθήκες. Αργότερα μεταφέρθηκαν σε αποθήκες στην περιοχή του Θησείου και έπειτα εγκαταστάθηκαν στην Ερμούπολη. Κατά τη διάρκεια των μετακινήσεων, η Παγώνα και η Ειρήνη έχασαν τον Σίμο και τον Παναγιώτη. Από την ταλαιπωρία, το κρύο και τις κακουχίες, η Ειρήνη αρρώστησε βαριά με πνευμονία και έφυγε από τη ζωή. Η Παγώνα, ορφανή, μην έχοντας πού να μείνει, δούλευε ως εσωτερική οικιακή βοηθός. Λίγους μήνες μετά, ο Σίμος και ο Παναγιώτης ήρθαν οικότροφοι στο Αμερικανικό Ορφανοτροφείο Σύρου και η οικογένεια ενώθηκε. Ο Σίμος αγαπούσε τη μουσική και συμμετείχε στη δημοτική μπάντα του Δήμου Ερμούπολης. Όταν ενηλικιώθηκε, έφυγε για την Αθήνα όπου δούλευε στον ιππόδρομο, αργότερα εγκαταστάθηκε μαζί του και ο Παναγιώτης. Η Παγώνα έμεινε στη Σύρο και παντρεύτηκε στα 18 της τον ναυτικό Γιώργο Ρόκκο. Η Κατερίνα θυμάται πως η μητέρα της σταδιακά ενσωματώθηκε στην τοπική κοινωνία και ξέχασε τις μικρασιατικές συνήθειες και τα έθιμα. Έκανε δύο παιδιά και σε ηλικία 34 χρονών χήρεψε.
Crédits photographiques de l’image à la Une : Refugees in front of the ruins of the temple of Thesus, 1922, Library of congress. Pas de restrictions de droits connues.
- H συλλογή προφορικών μαρτυριών “Μικρασιάτες πρόσφυγες του 1922 στη Σύρο“ κατατέθηκε σε συνεργασία με το Ιστορικό Αρχείο Κυκλάδων της Σύρου στην Φωνοθήκη του Κέντρου Μεσογειακών και Ανθρωπιστικών Σπουδών (maison méditerranéenne des sciences de l’homme). Οι προφορικές μαρτυρίες έγιναν στο πλαίσιο του προγράμματος “H πόλη στους νεότερους χρόνους” με επικεφαλή τον καθηγητή νεότερης ιστορίας, Χρήστο Λούκο, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών [↩]
OpenEdition vous propose de citer ce billet de la manière suivante :
Eleni Loukou (14 mars 2016). Refugies d’Asie-Mineure sur l’île de Syros en 1922, entretien avec Katerina Kardamitsi = ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΕΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΣΤΗ ΣΥΡΟ : Η KΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΡΔΑΜΙΤΣΗ ΜΙΛΑΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΓΩΝΑ ΣΚΥΡΙΑΝΟΓΛΟΥ. Archives de la recherche & Phonothèque. Consulté le 1 novembre 2024 à l’adresse https://doi.org/10.58079/sv69
Une réflexion sur « Refugies d’Asie-Mineure sur l’île de Syros en 1922, entretien avec Katerina Kardamitsi = ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΕΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΣΤΗ ΣΥΡΟ : Η KΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΡΔΑΜΙΤΣΗ ΜΙΛΑΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΓΩΝΑ ΣΚΥΡΙΑΝΟΓΛΟΥ »